શ્રી ગજેન્દ્ર મોક્ષ માર્ગ

॥ શ્રી ગજેન્દ્ર મોક્ષ માર્ગ ॥

શ્રીશુક ઉવાચ

એવં વ્યવસિતો બુદ્ધ્યા સમાધાય મનોહૃદિ .
જજાપ પરમં જાપ્યં પ્રાગ્જન્મન્યનુશિક્ષિતમ્ ..

ગજેન્દ્ર ઉવાચ

નમો ભગવતે તસ્મૈ યત એતચ્ચિદાત્મકમ્ .
પુરુષાયાદિબીજાય પરેશાયાભિધીમહિ ..

યસ્મિન્નિદં યતશ્ચેદં યેનેદં ય ઇદં સ્વયમ્ .
યોઽસ્માત્પરસ્માચ્ચ પરસ્તં પ્રપદ્યે સ્વયમ્ભુવમ્ ..

યઃ સ્વાત્મનીદં નિજમાયયાર્પિતં
ક્વચિદ્વિભાતં ક્વ ચ તત્તિરોહિતમ્ .
અવિદ્ધદૃક્ સાક્ષ્યુભયં તદીક્ષતે
સ આત્મમૂલોઽવતુ માં પરાત્પરઃ ..

કાલેન પઞ્ચત્વમિતેષુ કૃત્સ્નશો
લોકેષુ પાલેષુ ચ સર્વહેતુષુ .
તમસ્તદાઽઽસીદ્ગહનં ગભીરં
યસ્તસ્ય પારેઽભિવિરાજતે વિભુઃ ..

ન યસ્યદેવા ઋષયઃપદં વિદુ-
ર્જન્તુઃ પુનઃ કોઽર્હતિ ગન્તુમીરિતુમ્ .
યથા નટસ્યાકૃતિભિર્વિચેષ્ટતો
દુરત્યયાનુક્રમણઃ સ માવતુ ..

દિદૃક્ષવો યસ્ય પદં સુમઙ્ગલં
વિમુક્ત સઙ્ગા મુનયઃ સુસાધવઃ .
ચરન્ત્યલોકવ્રતમવ્રણં વને
ભૂતાત્મભૂતાઃ સુહૃદઃ સ મે ગતિઃ ..

ન વિદ્યતે યસ્ય ચ જન્મ કર્મ વા
ન નામરૂપે ગુણદોષ એવ વા .
તથાપિ લોકાપ્યયસમ્ભવાય યઃ
સ્વમાયયા તાન્યનુકાલમૃચ્છતિ ..

તસ્મૈ નમઃ પરેશાય બ્રહ્મણેઽનન્તશક્તયે .
અરૂપાયોરુરૂપાય નમ આશ્ચર્યકર્મણે ..

નમ આત્મપ્રદીપાય સાક્ષિણે પરમાત્મને .
નમો ગિરાં વિદૂરાય મનસશ્ચેતસામપિ ..

સત્ત્વેન પ્રતિલભ્યાય નૈષ્કર્મ્યેણ વિપશ્ચિતા .
નમઃ કૈવલ્યનાથાય નિર્વાણસુખસંવિદે ..

નમઃ શાન્તાય ઘોરાય મૂઢાય ગુણધર્મિણે .
નિર્વિશેષાય સામ્યાય નમો જ્ઞાનઘનાય ચ ..

ક્ષેત્રજ્ઞાય નમસ્તુભ્યં સર્વાધ્યક્ષાય સાક્ષિણે .
પુરુષાયાત્મમૂલાય મૂલપ્રકૃતયે નમઃ ..

સર્વેન્દ્રિયગુણદૃષ્ટે સર્વ પ્રત્યય હેતવે .
અસતાચ્છાયયોક્તાય સદાભાસાય તે નમઃ ..

નમો નમસ્તેઽખિલકારણાય
નિષ્કારણાયાદ્ભુતકારણાય .
સર્વાગમામ્નાયમહાર્ણવાય
નમોઽપવર્ગાય પરાયણાય ..

ગુણારણિચ્છન્નચિદૂષ્મપાય
તત્ક્ષોભવિસ્ફૂર્જિતમાનસાય .
નૈષ્કર્મ્યભાવેન વિવર્જિતાગમ-
સ્વયંપ્રકાશાય નમસ્કરોમિ ..

માદૃક્પ્રપન્નપશુપાશવિમોક્ષણાય
મુક્તાય ભૂરિકરુણાય નમોઽલયાય ..

સ્વાંશેન સર્વતનુભૃન્મનસિ પ્રતીત-
પ્રત્યગ્દૃશે ભગવતે બૃહતે નમસ્તે ..

આત્માઽઽત્મજાપ્તગૃહવિત્તજનેષુ સક્તૈ-
ર્દુષ્પ્રાપણાય ગુણસઙ્ગવિવર્જિતાય .
મુક્તાત્મભિઃ સ્વહૃદયે પરિભાવિતાય
જ્ઞાનાત્મને ભગવતે નમ ઈશ્વરાય ..

યં ધર્મકામાર્થવિમુક્તિકામા
ભજન્ત ઇષ્ટાં ગતિમાપ્નુવન્તિ .
કિં ત્વાશિષો રાત્યપિ દેહમવ્યયં
કરોતુ મેઽદભ્રદયો વિમોક્ષણમ્ ..

એકાન્તિનો યસ્ય ન કઞ્ચનાર્થં
વાઞ્છન્તિ યે વૈ ભગવત્પ્રપન્નાઃ .
અત્યદ્ભુતં તચ્ચરિતં સુમઙ્ગલં
ગાયન્ત આનન્દસમુદ્રમગ્નાઃ ..

તમક્ષરમ્બ્રહ્મ પરં પરેશ-
મવ્યક્તમાધ્યાત્મિકયોગગમ્યમ્ .
અતીન્દ્રિયં સૂક્ષ્મમિવાતિદૂર-
મનન્તમાદ્યં પરિપૂર્ણમીડે ..

યસ્ય બ્રહ્માદયો દેવા વેદા લોકાશ્ચરાચરાઃ .
નામરૂપવિભેદેન ફલ્ગ્વ્યા ચ કલયા કૃતાઃ ..

યથાર્ચિષોઽગ્નેઃ સવિતુર્ગભસ્તયો
નિર્યાન્તિ સંયાન્ત્યસકૃત્સ્વરોચિષઃ .
તથા યતોઽયં ગુણસમ્પ્રવાહો
બુદ્ધિર્મનઃ ખાનિ શરીરસર્ગાઃ ..

સ વૈ ન દેવાસુરમર્ત્યતિર્યઙ્
ન સ્ત્રી ન ષણ્ડો ન પુમાન્ન જન્તુઃ .
નાયં ગુણઃ કર્મ ન સન્ન ચાસન્
નિષેધશેષો જયતાદશેષઃ ..

જિજીવિષે નાહમિહામુયા કિ-
મન્તર્બહિશ્ચાવૃતયેભયોન્યા .
ઇચ્છામિ કાલેન ન યસ્ય વિપ્લવ-
સ્તસ્યાત્મલોકાવરણસ્ય મોક્ષમ્ ..

સોઽહં વિશ્વસૃજં વિશ્વમવિશ્વં વિશ્વવેદસમ્ .
વિશ્વાત્માનમજં બ્રહ્મ પ્રણતોઽસ્મિ પરં પદમ્ ..

યોગરન્ધિતકર્માણો હૃદિ યોગવિભાવિતે .
યોગિનો યં પ્રપશ્યન્તિ યોગેશં તં નતોઽસ્મ્યહમ્ ..

નમો નમસ્તુભ્યમસહ્ય વેગ-
શક્તિત્રયાયાખિલધીગુણાય .
પ્રપન્નપાલાય દુરન્તશક્તયે
કદિન્દ્રિયાણામનવાપ્યવર્ત્મને ..

નાયં વેદ સ્વમાત્માનં યચ્છક્ત્યાહન્ધિયા હતમ્ .
તં દુરત્યયમાહાત્મ્યં ભગવન્તમિતોઽસ્મ્યહમ્ ..

શ્રીશુક ઉવાચ

એવં ગજેન્દ્રમુપવર્ણિતનિર્વિશેષં
બ્રહ્માદયો વિવિધલિઙ્ગભિદાભિમાનાઃ .
નૈતે યદોપસસૃપુર્નિખિલાત્મકત્વાત્
તત્રાખિલામરમયો હરિરાવિરાસીત્ ..

તં તદ્વદાર્ત્તમુપલભ્ય જગન્નિવાસઃ
સ્તોત્રં નિશમ્ય દિવિજૈઃ સહ સંસ્તુવભિઃ .
છન્દોમયેન ગરુડેન સમુહ્યમાન-
શ્ચક્રાયુધોઽભ્યગમદાશુ યતો ગજેન્દ્રઃ ..

સોઽન્તસ્સરસ્યુરુબલેન ગૃહીત આર્ત્તો
દૃષ્ટ્વા ગરુત્મતિ હરિં ખ ઉપાત્તચક્રમ્ .
ઉત્ક્ષિપ્ય સામ્બુજકરં ગિરમાહ કૃચ્છ્રા-
ન્નારાયણાખિલગુરો ભગવન્ નમસ્તે ..

તં વીક્ષ્ય પીડિતમજઃ સહસાવતીર્ય
સગ્રાહમાશુ સરસઃ કૃપયોજ્જહાર .
ગ્રાહાદ્વિપાટિતમુખાદરિણા ગજેન્દ્રં
સમ્પશ્યતાં હરિરમૂમુચદુસ્ત્રિયાણામ્ ..

ઇતિ શ્રીમદ્ભાગવતે મહાપુરરાણે સંહિતાયામષ્ટસ્કન્ધે શ્રીગજેન્દ્રમોક્ષણં નામ તૃતીયોઽધ્યાયઃ

Read in More Languages:

• sanskritगजेंद्र मोक्ष पाठ

Found a Mistake or Error? Report it Now