ପୁରୁଷ ସୂକ୍ତମ୍

|| ପୁରୁଷ ସୂକ୍ତମ୍ ||

ଓଂ ତଚ୍ଛଂ ୟୋରାଵୃଣୀମହେ | ଗାତୁଂ ୟଜ୍ଞାୟ | ଗାତୁଂ ୟଜ୍ଞପତୟେ | ଦୈଵୀ” ସ୍ଵସ୍ତିରସ୍ତୁ ନଃ |

ସ୍ଵସ୍ତିର୍ମାନୁଷେଭ୍ୟଃ | ଊର୍ଧ୍ଵଂ ଜିଗାତୁ ଭେଷଜମ୍ | ଶଂ ନୋ ଅସ୍ତୁ ଦ୍ଵିପଦେ” | ଶଂ ଚତୁଷ୍ପଦେ |

|| ଓଂ ଶାଂତିଃ ଶାଂତିଃ ଶାଂତିଃ ||

****

ଓଂ ସହସ୍ରଶୀର୍ଷା ପୁରୁଷଃ | ସହସ୍ରାକ୍ଷଃ ସହସ୍ରପାତ୍ |

ସ ଭୂମିଂ ଵିଶ୍ଵତୋ ଵୃତ୍ଵା | ଅତ୍ୟତିଷ୍ଠଦ୍ଦଶାଂଗୁଲମ୍ || ୧ ||

ପୁରୁଷ ଏଵେଦଗ୍ଂ ସର୍ଵମ” | ୟଦ୍ଭୂତଂ ୟଚ୍ଚ ଭଵ୍ୟମ” |

ଉତାମୃତତ୍ଵସ୍ୟେଶାନଃ | ୟଦନ୍ନେନାତିରୋହତି || ୨ ||

ଏତାଵାନସ୍ୟ ମହିମା | ଅତୋ ଜ୍ୟାୟାଗ୍ଶ୍ଚ ପୂରୁଷଃ |

ପାଦୋ”ଽସ୍ୟ ଵିଶ୍ଵା ଭୂତାନି | ତ୍ରିପାଦସ୍ୟାମୃତଂ ଦିଵି || ୩ ||

ତ୍ରିପାଦୂର୍ଧ୍ଵ ଉଦୈତ୍ପୁରୁଷଃ | ପାଦୋ”ଽସ୍ୟେହାଽଭଵାତ୍ପୁନଃ |

ତତୋ ଵିଷ୍ଵଙ୍ଵ୍ୟକ୍ରାମତ୍ | ସାଶନାନଶନେ ଅଭି || ୪ ||

ତସ୍ମା”ଦ୍ଵିରାଡଜାୟତ | ଵିରାଜୋ ଅଧି ପୂରୁଷଃ |

ସ ଜାତୋ ଅତ୍ୟରିଚ୍ୟତ | ପଶ୍ଚାଦ୍ଭୂମିମଥୋ ପୁରଃ || ୫ ||

ୟତ୍ପୁରୁଷେଣ ହଵିଷା” | ଦେଵା ୟଜ୍ଞମତନ୍ଵତ |

ଵସଂତୋ ଅସ୍ୟାସୀଦାଜ୍ୟ”ଂ | ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଇଧ୍ମଶ୍ଶରଦ୍ଧଵିଃ || ୬ ||

ସପ୍ତାସ୍ୟାସନ୍ ପରିଧୟଃ | ତ୍ରିଃ ସପ୍ତ ସମିଧଃ କୃତାଃ |

ଦେଵା ୟଦ୍ୟଜ୍ଞଂ ତନ୍ଵାନାଃ | ଅବଧ୍ନନ୍ ପୁରୁଷଂ ପଶୁମ୍ || ୭ ||

ତଂ ୟଜ୍ଞଂ ବର୍ହିଷି ପ୍ରୌକ୍ଷନ୍ | ପୁରୁଷଂ ଜାତମଗ୍ରତଃ |

ତେନ ଦେଵା ଅୟଜଂତ | ସାଧ୍ୟା ଋଷୟଶ୍ଚ ୟେ || ୮ ||

ତସ୍ମା”ଦ୍ୟଜ୍ଞାଥ୍ସର୍ଵହୁତଃ | ସଂଭୃତଂ ପୃଷଦାଜ୍ୟମ୍ |

ପଶୂଗ୍ସ୍ତାଗ୍ଶ୍ଚକ୍ରେ ଵାୟଵ୍ୟାନ୍ | ଆରଣ୍ୟାନ୍ ଗ୍ରାମ୍ୟାଶ୍ଚ ୟେ || ୯ ||

ତସ୍ମା”ଦ୍ୟଜ୍ଞାଥ୍ସର୍ଵ ହୁତଃ | ଋଚଃ ସାମାନି ଜଜ୍ଞିରେ |

ଛଂଦାଗ୍ଂସି ଜଜ୍ଞିରେ ତସ୍ମା”ତ୍‍ | ୟଜୁସ୍ତସ୍ମାଦଜାୟତ || ୧୦ ||

ତସ୍ମାଦଶ୍ଵା ଅଜାୟଂତ | ୟେ କେ ଚୋଭୟାଦତଃ |

ଗାଵୋ ହ ଜଜ୍ଞିରେ ତସ୍ମା”ତ୍ | ତସ୍ମା”ଜ୍ଜାତା ଅଜାଵୟଃ || ୧୧ ||

ୟତ୍ପୁରୁଷଂ ଵ୍ୟଦଧୁଃ | କତିଧା ଵ୍ୟକଲ୍ପୟନ୍ |

ମୁଖଂ କିମସ୍ୟ କୌ ବାହୂ | କାଵୂରୂ ପାଦାଵୁଚ୍ୟେତେ || ୧୨ ||

ବ୍ରାହ୍ମଣୋ”ଽସ୍ୟ ମୁଖମାସୀତ | ବାହୂ ରାଜନ୍ୟଃ କୃତଃ |

ଊରୂ ତଦସ୍ୟ ୟଦ୍ଵୈଶ୍ୟଃ | ପଦ୍ଭ୍ୟାଗ୍ଂ ଶୂଦ୍ରୋ ଅଜାୟତ || ୧୩ ||

ଚଂଦ୍ରମା ମନସୋ ଜାତଃ | ଚକ୍ଷୋଃ ସ୍ସୂର୍ୟୋ ଅଜାୟତ |

ମୁଖାଦିଂଦ୍ରଶ୍ଚାଗ୍ନିଶ୍ଚ | ପ୍ରାଣାଦ୍ଵାୟୁରଜାୟତ || ୧୪ ||

ନାଭ୍ୟା ଆସୀଦଂତରିକ୍ଷମ୍ | ଶୀର୍ଷ୍ଣୋ ଦ୍ୟୌଃ ସମଵର୍ତତ |

ପଦ୍ଭ୍ୟାଂ ଭୂମିର୍ଦିଶଃ ଶ୍ରୋତ୍ରା”ତ୍ | ତଥା ଲୋକାଗ୍ଂ ଅକଲ୍ପୟନ୍ || ୧୫ ||

ଵେଦାହମେତଂ ପୁରୁଷଂ ମହାଂତମ” | ଆଦିତ୍ୟଵର୍ଣଂ ତମସସ୍ତୁପାରେ |

ସର୍ଵାଣି ରୂପାଣି ଵିଚିତ୍ୟ ଧୀରଃ | ନାମାନି କୃତ୍ଵାଽଭିଵଦନ୍ , ୟଦାସ୍ତେ” || ୧୬ ||

ଧାତା ପୁରସ୍ତାଦ୍ୟମୁଦାଜହାର | ଶକ୍ରଃ ପ୍ରଵିଦ୍ଵାନ୍ ପ୍ରଦିଶଶ୍ଚତସ୍ରଃ |

ତମେଵଂ ଵିଦ୍ଵାନମୃତ ଇହ ଭଵତି | ନାନ୍ୟଃ ପଂଥା ଅୟନାୟ ଵିଦ୍ୟତେ || ୧୭ ||

ୟଜ୍ଞେନ ୟଜ୍ଞମୟଜଂତ ଦେଵାଃ | ତାନି ଧର୍ମାଣି ପ୍ରଥମାନ୍ୟାସନ୍ |

ତେ ହ ନାକଂ ମହିମାନଃ ସଚଂତେ | ୟତ୍ର ପୂର୍ଵେ ସାଧ୍ୟାସ୍ସଂତି ଦେଵାଃ || ୧୮ ||
|| ଉତ୍ତରନାରାୟଣମ୍ ||

ଅଦ୍ଭ୍ୟସ୍ସଂଭୂତଃ ପୃଥିଵ୍ୟୈ ରସା”ଚ୍ଚ | ଵିଶ୍ଵକର୍ମଣଃ ସମଵର୍ତତାଧି |

ତସ୍ୟ ତ୍ଵଷ୍ଟା ଵିଦଧଦ୍ରୂପମେତି | ତତ୍ପୁରୁଷସ୍ୟ ଵିଶ୍ଵମାଜାନମଗ୍ରେ” || ୧ ||

ଵେଦାହମେତଂ ପୁରୁଷଂ ମହାଂତମ” | ଆଦିତ୍ୟଵର୍ଣଂ ତମସଃ ପରସ୍ତାତ୍ |

ତମେଵଂ ଵିଦ୍ଵାନମୃତ ଇହ ଭଵତି | ନାନ୍ୟଃ ପଂଥା ଵିଦ୍ୟତେଽୟନାୟ || ୨ ||

ପ୍ରଜାପତିଶ୍ଚରତି ଗର୍ଭେ ଅଂତଃ | ଅଜାୟମାନୋ ବହୁଧା ଵିଜାୟତେ |

ତସ୍ୟ ଧୀରାଃ ପରିଜାନଂତି ୟୋନି”ଂ | ମରୀଚୀନାଂ ପଦମିଚ୍ଛଂତି ଵେଧସଃ || ୩ ||

ୟୋ ଦେଵେଭ୍ୟ ଆତପତି | ୟୋ ଦେଵାନା”ଂ ପୁରୋହିତଃ |

ପୂର୍ଵୋ ୟୋ ଦେଵେଭ୍ୟୋ ଜାତଃ | ନମୋ ରୁଚାୟ ବ୍ରାହ୍ମୟେ || ୪ ||

ରୁଚଂ ବ୍ରାହ୍ମଂ ଜନୟଂତଃ | ଦେଵା ଅଗ୍ରେ ତଦବ୍ରୁଵନ୍ |

ୟସ୍ତ୍ଵୈଵଂ ବ୍ରା”ହ୍ମଣୋ ଵିଦ୍ୟାତ୍ | ତସ୍ୟ ଦେଵା ଅସନ୍ଵଶେ” || ୫ ||

ହ୍ରୀଶ୍ଚତେ ଲକ୍ଷ୍ମୀଶ୍ଚ ପତ୍ନ୍ୟୌ” | ଅହୋରାତ୍ରେ ପାର୍ଶ୍ଵେ |

ନକ୍ଷତ୍ରାଣି ରୂପମ୍ | ଅଶ୍ଵିନୌ ଵ୍ୟାତ୍ତମ” |

ଇଷ୍ଟଂ ମନିଷାଣ | ଅମୁଂ ମନିଷାଣ | ସର୍ଵଂ ମନିଷାଣ || ୬ ||

****

ଓଂ ତଚ୍ଛଂ ୟୋରାଵୃଣୀମହେ | ଗାତୁଂ ୟଜ୍ଞାୟ | ଗାତୁଂ ୟଜ୍ଞପତୟେ | ଦୈଵୀ” ସ୍ଵସ୍ତିରସ୍ତୁ ନଃ |

ସ୍ଵସ୍ତିର୍ମାନୁଷେଭ୍ୟଃ | ଊର୍ଧ୍ଵଂ ଜିଗାତୁ ଭେଷଜମ୍ | ଶଂ ନୋ ଅସ୍ତୁ ଦ୍ଵିପଦେ” | ଶଂ ଚତୁଷ୍ପଦେ |

|| ଓଂ ଶାଂତିଃ ଶାଂତିଃ ଶାଂତିଃ ||

Found a Mistake or Error? Report it Now