|| शिवलीलामृत अकरावा अध्याय 11 ||
श्रीगणेशाय नमः ॥
धन्य धन्य तेचि जन ॥
जे शिवभजनी परायण ॥
सदा शिवलीलामृत श्रवण ॥
अर्चन सदा शिवाचे ॥१॥
सूत म्हणे शौनकादिकांप्रति ॥
जे रुद्राक्षधारण भस्म चर्चिती ॥
त्यांच्या पुण्यास नाही मिती ॥
त्रिजगती तेचि धन्य ॥२॥
जो सहस्त्र रुद्राक्ष करी धारण ॥
त्यासी वंदिती शक्रादि सुरगण ॥
तो शंकरचि त्याचे दर्शन ॥
घेता तरती जीव बहू ॥३॥
अथवा षोडश षोडश दंडी जाण ॥
बांधावे रुद्राक्ष सुलक्षण ॥
शिखेमाजी एक बांधावा पूर्ण ॥
शिवस्वरूप म्हणवुनी ॥४॥
त्यावरोनि करिता स्नान ॥
तरी त्रिवेणीस्नान केल्यासमान ॥
असो द्वादश द्वादश मनगटी पूर्ण ॥
रुद्राक्ष बांधिजे आदरे ॥५॥
कंठी बांधावे बत्तीस ॥
मस्तकाभोवते चोवीस ॥
सहा सहा कर्णी पुण्य विशेष ॥
बांधिता निर्दोष सर्वदा ॥६॥
अष्टोत्तरशत माळ ॥
सर्वदा असावी गळा ॥
एकमुखी रुद्राक्ष आगळा ॥
पूजिता भाग्य विशेष ॥७॥
पंचमुख षण्मुख अष्टमुख ॥
चतुर्दशमुख लक्ष्मीकारक ॥
सकळ मंत्र सुफळ देख ॥
रुद्राक्षजप नित्य करिता ॥८॥
नित्य रुद्राक्षपूजन ॥
तरी केले जाणिजे शिवार्चन ॥
रुद्राक्षमहिमा परम पावन ॥
इतिहास ऐका येविषयी ॥९॥
काश्मीर देशींचा नृप पावन ॥
नामाभिधान भद्रसेन ॥
विवेकसंपन्न प्रधान ॥
परम चतुर पंडित ॥१०॥
प्रजा दायाद भुसुर ॥
धन्य म्हणती तोचि राजेश्वर ॥
लाच न घे न्याय करी साचार ॥
अमात्य थोर तोचि पै ॥११॥
सुंदर पतिव्रता मृदुभाषिणी ॥
पूर्वदत्ते ऐसी लाधिजे कामिनी ॥
सुत सभाग विद्वान गुणी ॥
विशेष सुकृते पाविजे ॥१२॥
गुरु कृपावंत सर्वज्ञ थोर ॥
शिष्य प्रज्ञावंत गुरुभक्त उदार ॥
वक्ता क्षमाशील शास्त्रज्ञ सुरस फार ॥
विशेष सुकृते लाहिजे ॥१३॥
श्रोता सप्रेम चतुर सावधान ॥
यजमान साक्षेपी उदार पूर्ण ॥
काया आरोग्य सुंदर कुलीन ॥
पूर्वसुकृते प्राप्त होय ॥१४॥
असो तो भद्रसेन आणि प्रधान ॥
बहुत करिता अनुष्ठान ॥
दोघांसी झाले नंदन ॥
शिवभक्त उपजतांचि ॥१५॥
राजपुत्र नाम सुधर्म ॥
प्रधानात्मज तारक नाम ॥
दोघे शिवभक्त निःसीम ॥
सावधान शिवध्यानी ॥१६॥
बाळे होऊनि सदा प्रेमळ ॥
अनुराग चित्ती वैराग्यशीळ ॥
लौकिकसंगे ध्रुव अमंगळ ॥
त्यांची संगती नावडे त्या ॥१७॥
पंचवर्षी दोघे कुमर ॥
लेवविती वस्त्रे अलंकार ॥
गजमुक्तमाळा मनोहर ॥
नाना प्रकारे लेवविती ॥१८॥
तव ते बाळ दोघेजण ॥
सर्वालंकारउपाधी टाकून ॥
करिती रुद्राक्ष धारण ॥
भस्म चर्चिती सर्वांगी ॥१९॥
आवडे सर्वदा एकांत ॥
श्रवण करिती शिवलीलामृत ॥
बोलती शिवनामावळी सत्य ॥
पाहाणे शिवपूजा सर्वदा ॥२०॥
आश्चर्य करिती राव प्रधान ॥
यासी का नावाडे वस्त्रभूषण ॥
करिती रुद्राक्षभस्मधारण ॥
सदा स्मरण शिवाचे ॥२१॥
विभूति पुसोनि रुद्राक्ष काढिती ॥
मागुती वस्त्रे भूषणे लेवविती ॥
ते सवेचि ब्राह्मणांसी अर्पिती ॥
घेती मागुती शिवदीक्षा ॥२२॥
शिक्षा करिता बहुत ॥
परी ते न सांडिती आपुले व्रत ॥
राव प्रधान चिंताग्रस्त ॥
म्हणती करावे काय आता ॥२३॥
तो उगवला सुकृतमित्र ॥
घरासी आला पराशर ॥
सवे वेष्टित ऋषींचे भार ॥
अपर सूर्य तेजस्वी ॥२४॥
जो कृष्णद्वैपायनाचा जनिता ॥
त्रिकाळज्ञानी प्रतिसृष्टिकर्ता ॥
जो वसिष्ठाचा नातू तत्त्वता ॥
राक्षससत्र जेणे केले ॥२५॥
जेवी मनुष्ये वागती अपार ॥
तैसेचि पूर्वी होते रजनीचर ॥
ते पितृकैवारे समग्र ॥
जाळिले सत्र करूनिया ॥२६॥
जनमेजये सर्पसत्र केले ॥
ते आस्तिके मध्येचि राहविले ॥
पराशरासी पुलस्तीने प्रार्थिले ॥
मग वाचले रावणादिक ॥२७॥
विरंचीस दटावूनि क्षणमात्रे ॥
प्रतिसृष्टि केली विश्वामित्रे ॥
तेवी पितृकैवारे पराशरे ॥
वादी जर्जर पै केले ॥२८॥
ते सांगावी समूळ कथा ॥
तरी विस्तार होईल ग्रंथा ॥
यालागी ध्वनितार्थ बोलिला आता ॥
कळले पाहिजे निर्धारे ॥२९॥
ऐसा महाराज पराशर ॥
ज्याचा नातू होय शुक योगींद्र ॥
तो भद्रसेनाचा कुळगुरु निर्धार ॥
घरा आला जाणोनी ॥३०॥
राव प्रधान सामोरे धावती ॥
साष्टांग नमूनि घरासी आणिती ॥
षोडशोपचारी पूजिती ॥
भाव चित्ती विशेष ॥३१॥
समस्ता वस्त्रे भूषणे देऊन ॥
राव विनवी कर जोडून ॥
म्हणे दोघे कुमर रात्रंदिन ॥
ध्यान करिती शिवाचे ॥३२॥
नावडती वस्त्रे अलंकार ॥
रुद्राक्षभस्मावरी सदा भर ॥
वैराग्यशील अणुमात्र ॥
भाषण न करिती कोणासी ॥३३॥
इंद्रियभोगावरी नाही भर ॥
नावडे राजविलास अणुमात्र ॥
गजवाजियानी समग्र ॥
आरूढावे आवडेना ॥३४॥
पुढे हे कैसे राज्य करिती ॥
हे आम्हांसी गूढ पडले चित्ती ॥
मग ते दोघे कुमर आणोनि गुरूप्रती ॥
दाखविले भद्रसेने ॥३५॥
गुरूने पाहिले दृष्टीसी ॥
जैसे मित्र आणि शशी ॥
तैसे तेजस्वी उपमा तयांसी ॥
नाही कोठे शोधिता ॥३६॥
यावरी बोले शक्तिसुत ॥
म्हणे हे का झाले शिवभक्त ॥
यांची पूर्वकथा समस्त ॥
ऐक तुज सांगतो ॥३७॥
पूर्वी काश्मीर देशात उत्तम ॥
महापट्टण नंद्रिग्राम ॥
तेथील वारांगना मनोरम ॥
महानंदा नाम तियेचे ॥३८॥
त्या ग्रामीचा तोचि भूप ॥
पृथ्वीमाजी निःसीम स्वरूप ॥
ललिताकृति पाहोनि कंदर्प ॥
तन्मय होवोनि नृत्य करी ॥३९॥
जैसा उगवला पूर्णचंद्र ॥
तैसे तिजवरी विराजे छत्र ॥
रत्नखचित याने अपार ॥
भाग्या पार नाही तिच्या ॥४०॥
रत्नमय दंडयुक्त ॥
चामरे जीवरी सदा ढळत ॥
मणिमय पादुका रत्नखचित ॥
चरणी जिच्या सर्वदा ॥४१॥
विचित्र वसने दिव्य सुवास ॥
हिरण्मयरत्नपर्यंतक राजस ॥
चंद्ररश्मिसम प्रकाश ॥
शय्या जिची अभिनव ॥४२॥
दिव्याभरणी संयुक्त ॥
अंगी सुगंध विराजित ॥
गोमहिषीखिल्लारे बहुत ॥
वाजी गज घरी बहुवस ॥४३॥
दास दासी अपार ॥
घरी माता सभाग्य सहोदर ॥
जिचे गायन ऐकता किन्नर ॥
तटस्थ होती कोकिळा ॥४४॥
जिच्या नृत्याचे कौशल्य देखोन ॥
सकळ नृप डोलविती मान ॥
तिचा भोगकाम इच्छून ॥
भूप सभाग्य येती घरा ॥४५॥
वेश्या असोन पतिव्रता ॥
नेमिला जो पुरुष तत्त्वता ॥
त्याचा दिवस न सरता ॥
इंद्रासही वश्य नव्हे ॥४६॥
परम शिवभक्त विख्यात ॥
दानशील उदार बहुत ॥
सोमवार प्रदोषव्रत ॥
शिवरात्र करी नेमेसी ॥४७॥
अन्नछत्र सदा चालवीत ॥
नित्य लक्षत्रिदळे शिव पूजित ॥
ब्राह्मणहस्ते अद्भुत ॥
अभिषेक करवी शिवासी ॥४८॥
याचक मनी जे जे इच्छीत ॥
ते ते महानंदा पुरवीत ॥
कोटि लिंगे करवीत ॥
श्रावणमासी अत्यादरे ॥४९॥
ऐक भद्रसेना सावधान ॥
कुक्कुट मर्कट पाळिले प्रीतीकरून ॥
त्यांच्या गळा रुद्राक्ष बांधोन ॥
नाचू शिकविले कौतुके ॥५०॥
आपुले जे का नृत्यागार ॥
तेथे शिवलिंग स्थापिले सुंदर ॥
कुक्कुट मर्कट त्यासमोर ॥
तेथेंचि बांधी प्रीतीने ॥५१॥
करी शिवलीलामृतपुराणश्रवण ॥
तेही ऐकती दोघेजण ॥
सवेंचि महानंदा करी गायन ॥
नृत्य करी शिवापुढे ॥५२॥
महानंदा त्यांसी सोडून ॥
नृत्य करवी कौतुकेकरून ॥
त्यांच्या गळा कपाळी जाण ॥
विभूति चर्ची स्वहस्ते ॥५३॥
एवं तिच्या संगतीकरून ॥
त्यांसही घडतसे शिवभजन ॥
असो तिचे सत्त्व पाहावयालागोन ॥
सदाशिव पातला ॥५४॥
सौदागराचा वेष धरिला ॥
महानंदेच्या सदना आला ॥
त्याचे स्वरूप देखोनि ते अबला ॥
तन्मय झाली तेधवा ॥५५॥
पूजा करोनि स्वहस्तकी ॥
त्यासी बैसविले रत्नमंचकी ॥
तो पृथ्वीमोलाचे हस्तकी ॥
कंकण त्याच्या देखिले ॥५६॥
देखता गेली तन्मय होऊन ॥
म्हणे स्वर्गीची वस्तु वाटे पूर्ण ॥
विश्वकर्म्याने निर्मिली जाण ॥
मानवी कर्तृत्व हे नव्हे ॥५७॥
सौदागरे ते काढून ॥
तिच्या हस्तकी घातले कंकण ॥
येरी होवोनि आनंदघन ॥
नेम करी तयासी ॥५८॥
पृथ्वीचे मोल हे कंकण ॥
मीहि बत्तीस लक्षणी पद्मिण ॥
तीन दिवस संपूर्ण ॥
दासी तुमची झाले मी ॥५९॥
तयासी ते मानले ॥
सवेंचि त्याने दिव्यलिंग काढिले ॥
सूर्यप्रभेहूनि आगळे ॥
तेज वर्णिले नवजाय ॥६०॥
लिंग देखोनि ते वेळी ॥
महानंदा तन्मय झाली ॥
म्हणे जय जय चंद्रमौळी ॥
म्हणोनी वंदी लिंगाते ॥६१॥
म्हणे या लिंगाच्या प्रभेवरूनी ॥
कोटि कंकणे टाकावी ओवाळूनी ॥
सौदागर म्हणे महानंदेलागूनी ॥
लिंग ठेवी जतन हे ॥६२॥
म्हणे या लिंगापाशी माझा प्राण ॥
भंगले की गेले दग्ध होऊन ॥
तरी मी अग्निप्रवेश करीन ॥
महाकठीण व्रत माझे ॥६३॥
येरीने अवश्य म्हणोन ॥
ठेविले नृत्यागारी नेऊन ॥
मग दोघे करिती शयन ॥
रत्नखचित मंचकी ॥६४॥
तिचे कैसे आहे सत्त्व ॥
धैर्य पाहे सदाशिव ॥
भक्त तारावया अभिनव ॥
कौतुकचरित्र दाखवी ॥६५॥
त्याच्या आज्ञेकरून ॥
नृत्यशाळेस लागला अग्न ॥
जन धावो लागले चहूकडोन ॥
एकचि हांक जाहली ॥६६॥
तीस सावध करी मदनारी ॥
म्हणे अग्नि लागला ऊठ लवकरी ॥
येरी उठली घाबरी ॥
तव अग्नी वाते चेतला ॥६७॥
तैशामाजी उडी घालून ॥
कंठपाश त्यांचे काढून ॥
कुक्कुट मर्कट दिधले सोडून ॥
गेले पळोन वनाप्रती ॥६८॥
नृत्यशाळा भस्म झाली समग्र ॥
मग शांत झाला सप्तकर ॥
यावरी पुसे सौदागर ॥
महानंदेप्रति तेधवा ॥६९॥
माझे दिव्यलिंग आहे की जतन ॥
महानंदा घाबरी ऐकोन ॥
वक्षःस्थळ घेत बडवून ॥
म्हणे दिव्यलिंग दग्ध झाले ॥७०॥
सौदागर बोले वचन ॥
नेमाचा आजि दुसरा दिन ॥
मी आपुला देतो प्राण ॥
लिंगाकारणे तुजवरी ॥७१॥
मग त्रिचरण चेतविला ॥
आकाशपंथे जाती ज्वाळा ॥
सौदागर सिद्ध झाला ॥
समीप आला कुंडाच्या ॥७२॥
अतिलाघवी उमारंग ॥
जो भक्तजनभवभंग ॥
उडी घातली सवेग ॥
ॐनमःशिवाय म्हणवुनी ॥७३॥
ऐसे देखता महानंदा ॥
बोलाविले सर्व ब्रह्मवृंदा ॥
लुटविली सर्व संपदा ॥
कोशसमवेत सर्वही ॥७४॥
अश्वशाळा गजशाळा संपूर्ण ॥
सर्व संपत्तिसहित करी गृहदान ॥
महानंदेने स्नान करून ॥
भस्म अंगी चर्चिले ॥७५॥
रुद्राक्ष सर्वांगी लेऊन ॥
ह्रदयी चिंतिले शिवध्यान ॥
हर हर शिव म्हणवून ॥
उडी निःशंक घातली ॥७६॥
सूर्यबिंब निघे उदयाचळी ॥
तैसा प्रगटला कपाळमौळी ॥
दशभुज पंचवदन चंद्रमौळी ॥
संकटी पाळी भक्तांते ॥७७॥
माथा जटांचा भार ॥
तृतीयनेत्री वैश्वानर ॥
शिरी झुळझुळ वाहे नीर ॥
भयंकर महाजोगी ॥७८॥
चंद्रकळा तयाचे शिरी ॥
नीळकंठ खट्वांगधारी ॥
भस्म चर्चिले शरीरी ॥
गजचर्म पांघुरला ॥७९॥
नेसलासे व्याघ्रांबर ॥
गळा मनुष्यमुंडाचे हार ॥
सर्वांग वेष्टित फणिवर ॥
दशभुजा मिरविती ॥८०॥
वरचेवरी कंदुक झेलीत ॥
तेवी दहा भुजा पसरोनी अकस्मात ॥
महानंदेसी झेलूनि धरीत ॥
ह्रदयकमली परमात्मा ॥८१॥
म्हणे जाहलो मी सुप्रसन्न ॥
महानंदे माग वरदान ॥
ती म्हणे हे नगर उद्धरून ॥
विमानी बैसवी दयाळा ॥८२॥
माताबंधूसमवेत ॥
महानंदा विमानी बैसत ॥
दिव्यरूप पावोनि त्वरित ॥
नगरासमवेत चालली ॥८३॥
पावली सकळ शिवपदी ॥
जेथे नाही आधिव्याधी ॥
क्षुधातृषाविरहित त्रिशुद्धी ॥
भेदबुद्धि कैची तेथे ॥८४॥
नाही काम क्रोध द्वंद्व दुःख ॥
मद मत्सर नाही निःशंक ॥
जेथींचे गोड उदक ॥
अमृताहूनि कोटिगुणे ॥८५॥
जेथे सुरतरूंची वने अपारे ॥
सुरभींची बहुत खिल्लारे ॥
चिंतामणींची धवलागारे ॥
भक्ताकारणे निर्मिली ॥८६॥
जेथे वोसणता बोलती शिवदास ॥
ते ते प्राप्त होय तयास ॥
शिवपद सर्वदा अविनाश ॥
महानंदा तेथे पावली ॥८७॥
हे कथा परम सुरस ॥
पराशर सांगे भद्रसेनास ॥
म्हणे हे कुमर दोघे निःशेष ॥
कुक्कुट मर्कट पूर्वींचे ॥८८॥
कंठी रुद्राक्षधारण ॥
भाळी विभूति चर्चून ॥
त्याचि पूर्वपुण्येकरून ॥
सुधर्म तारक उपजले ॥८९॥
हे पुढे राज्य करतील निर्दोष ॥
बत्तीस लक्षणी डोळस ॥
शिवभजनी लाविती बहुतांस ॥
उद्धरितील तुम्हांते ॥९०॥
अमात्यसहित भद्रसेन ॥
गुरूसी घाली लोटांगण ॥
म्हणे इतुकेन मी धन्य ॥
सुपुत्र उदरी जन्मले ॥९१॥
भद्रसेन बोलत पुढती ॥
हे राज्य किती वर्षै करिती ॥
आयुष्यप्रमाण किती ॥
सांगा यथार्थ गुरुवर्या ॥९२॥
बहुत करिता नवस ॥
एवढाचि पुत्र आम्हांस ॥
परम प्रियकर राजस ॥
प्राणांहूनि आवडे बहु ॥९३॥
तुमच्या आगमनेकरून ॥
स्वामी मज समाधान ॥
तरी या पुत्राचे आयुष्यप्रमाण ॥
सांगा स्वामी मज तत्त्वता ॥९४॥
ऋषि म्हणे मी सत्य बोलेन देख ॥
परी तुम्हांसी ऐकता वाटेल दुःख ॥
हे सभा सकळिक ॥
दुःखार्णवी पडेल पै ॥९५॥
प्रत्ययसदृश बोलावे वचन ॥
ना तरी आंगास येते मूर्खपण ॥
तुम्हा वाटेल विषाहून ॥
विशेष ऐसी ते गोष्टी ॥९६॥
भद्रसेन म्हणे सत्य वचन ॥
बोलावया न करावा अनमान ॥
तरी तुझ्या पुत्रासी बारा वर्षे पूर्ण ॥
झाली असता जाणपा ॥९७॥
आजपासोनि सातवे दिवशी ॥
मृत्यु पावेल या समयासी ॥
राव ऐकता धरणीसी ॥
मूर्च्छा येऊनि पडियेला ॥९८॥
अमात्यासहित त्या स्थानी ॥
दुःखाग्नीत गेले आहाळोनी ॥
अंतःपुरी सकळ कामिनी ॥
आकांत करिती आक्रोशे ॥९९॥
करूनिया हाहाकार ॥
वक्षःस्थळ पिटी नृपवर ॥
मग रायासी पराशर ॥
सावध करोनि गोष्ट सांगे ॥१००॥
नृपश्रेष्ठा न सोडी धीर ॥
ऐक एक सांगतो विचार ॥
जै पंचभूते नव्हती समग्र ॥
शशिमित्र नव्हते तै ॥१॥
नव्हता मायामय विकार ॥
केवळ ब्रह्ममय साचार ॥
तेथे झाले स्फुरणजागर ॥
अहं ब्रह्म म्हणोनिया ॥२॥
ते ध्वनि माया सत्य ॥
तेथोनि जाहले महत्तत्त्व ॥
मग त्रिविध अहंकार होत ॥
शिवइच्छेकरूनिया ॥३॥
सत्त्वांशे निर्मिला पीतवसन ॥
रजांशे सृष्टिकर्ता द्रुहिण ॥
तमांशे रुद्र परिपूर्ण ॥
सर्गस्थित्यंत करविता ॥४॥
विधीसी म्हणे सृष्टि रची पूर्ण ॥
येरू म्हणे मज नाही ज्ञान ॥
मग शिवे तयालागून ॥
चारी वेद उपदेशिले ॥५॥
चहू वेदांचे सार पूर्ण ॥
तो हा रुद्राध्याय परम पावन ॥
त्याहूनि विशेष गुह्य ज्ञान ॥
भुवनत्रयी असेना ॥६॥
बहुत करी हा जतन ॥
त्याहूनि आणिक थोर नाही साधन ॥
हा रुद्राध्याय शिवरूप म्हणून ॥
श्रीशंकर स्वये बोले ॥७॥
जे रुद्राध्याय ऐकती पढती ॥
त्यांच्या दर्शने जीव उद्धरती ॥
मग कमलोद्भव एकांती ॥
सप्तपुत्रा सांगे रुद्र हा ॥८॥
मग सांप्रदाये ऋषीपासोन ॥
भूतली आला अध्याय जाण ॥
थोर जप तप ज्ञान ॥
त्याहूनि अन्य नसेचि ॥९॥
जो हा अध्याय जपे संपूर्ण ॥
त्याचेनि दर्शने तीर्थे पावन ॥
स्वर्गीचे देव दर्शन ॥
त्याचे घेऊ इच्छिती ॥११०॥
जप तप शिवार्चन ॥
याहूनि थोर नाही जाण ॥
रुद्रमहिमा अगाध पूर्ण ॥
किती म्हणोनि वर्णावा ॥११॥
रुद्रमहिमा वाढला फार ॥
ओस पडिले भानुपुत्रनगर ॥
पाश सोडोनि यमकिंकर ॥
रिते हिंडो लागले ॥१२॥
मग यमे विधिलागी पुसोन ॥
अभक्तिकृत्या निर्मिली दारुण ॥
तिणे कुतर्कवादी भेदी लक्षून ॥
त्यांच्या ह्रदयी संचरली ॥१३॥
त्यांसी मत्सर वाढविला विशेष ॥
वाटे करावा शिवद्वेष ॥
तेणे ते जावोनि यमपुरीस॥
महानरकी पडले सदा ॥१४॥
यम सांगे दुतांप्रती ॥
शिवद्वेषी जे पापमती ॥
ते अल्पायुषी होती ॥
नाना रीती जाचणी करा ॥१५॥
शिव थोर विष्णु लहान ॥
हरि विशेष हर गौण ॥
ऐसे म्हणती जे त्यालागून ॥
आणोनि नरकी घालावे ॥१६॥
रुद्राध्याय नावडे ज्यासी ॥
कुंभीपाकी घालावे त्यासी ॥
रुद्रानुष्ठाने आयुष्यासी ॥
वृद्धि होय निर्धारे ॥१७॥
याकरिता भद्रसेन अवधारी ॥
अयुत रुद्रावर्तने करी ॥
शिवावरी अभिषेकधार धरी ॥
मृत्यु दूरी होय साच ॥१८॥
अथवा शतघट स्थापून ॥
दिव्यवृक्षांचे पल्लव आणून ॥
रुद्रे उदक अभिमंत्रून ॥
अभिषिंचन पुत्रा करी ॥१९॥
नित्य दहा सहस्त्र आवर्तने पूर्ण ॥
क्षोणीपाळा करी सप्तदिन ॥
राये धरिले दृढ चरण ॥
सद्गद होवोनि बोलत ॥१२०॥
सकळऋषिरत्नमंडितपदक ॥
स्वामी तू त्यात मुख्य नायक ॥
काळ मृत्यु भय शोक ॥
गुरु रक्षी त्यांपासूनि ॥२१॥
तरी त्वा आचार्यत्व करावे पूर्ण ॥
तुजसवे जे आहेत ब्राह्मण ॥
आणीक सांगती ते बोलावून ॥
आताचि आणितो आरंभी ॥२२॥
मग सहस्त्र विप्र बोलावून ॥
ज्यांची रुद्रानुष्ठानी भक्ति पूर्ण ॥
न्यासध्यानयुक्त पढून ॥
गुरूपासून जे आले ॥२३॥
परदारा आणि परधन ॥
ज्यांची वमनाहूनि नीच पूर्ण ॥
विरक्त सुशील गेलिया प्राण ॥
दुष्ट प्रतिग्रह न घेती ॥२४॥
जे शापानुग्रहसमर्थ ॥
सामर्थ्यो चालो न देती मित्ररथ ॥
किंवा साक्षात उमानाथ ॥
पुढे आणोनि उभा करिती ॥२५॥
ऐसे लक्षणयुक्त ब्राह्मण ॥
बैसला व्यासपिता घेऊन ॥
सहस्त्र घट मांडून ॥
अभिमंत्रोनि स्थापिले ॥२६॥
स्वर्धुनीचे सलिल भरले पूर्ण ॥
त्यांत आम्रपल्लव घालून ॥
रुद्रघोषे गर्जिन्नले ब्राह्मण ॥
अनुष्ठान दिव्य मांडिले ॥२७॥
शास्त्रसंख्या झाले दिवस ॥
सातवे दिवशी मध्याह्नी आला चंडांश ॥
मृत्युसमय येता धरणीस ॥
बाळ मूर्च्छित पडियेला ॥२८॥
एक मुहूर्त निचेष्टित ॥
चलनवलन राहिले समस्त ॥
परम घाबरला नृपनाथ ॥
गुरु देत नाभीकारा ॥२९॥
रुद्रोदक शिंपून ॥
सावध केला राजनंदन ॥
त्यासी पुसती वर्तमान ॥
वर्तले तेचि सांगत ॥१३०॥
एक काळपुरुष भयानक थोर ॥
ऊर्ध्व जटा कपाळी शेंदूर ॥
विक्राळ दाढा भयंकर ॥
नेत्र खादिरांगासारखे ॥३१॥
तो मज घेऊनि जात असता ॥
चौघे पुरुष धावोनि आले तत्त्वता ॥
पंचवदन दशभुज त्यांची साम्यता ॥
कमळभवांडी दुजी नसे ॥३२॥
ते तेजे जैसे गभस्ती ॥
दिगंततम संहारिती ॥
भस्म अंगी व्याघ्रांबर दिसती ॥
दश हस्ती आयुधे ॥३३॥
ते महाराज येऊन ॥
मज सोडविले तोडोनि बंधन ॥
त्या काळपुरुषासी धरून ॥
करीत ताडण गेले ते ॥३४॥
ऐसे पुत्रमुखीचे ऐकता उत्तर ॥
भद्रसेन करी जयजयकार ॥
ब्राह्मणांसी घाली नमस्कार ॥
आनंदाश्रु नेत्री आले ॥३५॥
अंगी रोमांच दाटले ॥
मग विप्रचरणी गडबडा लोळे ॥
शिवनाम गर्जत तये वेळे ॥
देव सुमने वर्षती ॥३६॥
अनेक वाद्यांचे गजर ॥
डंक गर्जे अवघ्यात थोर ॥
मुखद्वयांची महासुस्वर ॥
मृदंगवाद्ये गर्जती ॥३७॥
अनेक वाद्यांचे गजर ॥
शिवलीला गाती अपार ॥
श्रृंगेभृंगे काहाळ थोर ॥
सनया अपार वाजती ॥३८॥
चंद्रानना धडकती भेरी ॥
नाद न माये नभोदरी ॥
असो भद्रसेन यावरी ॥
विधियुक्त होम करीतसे ॥३९॥
षड्रस अन्ने शोभिवंत ॥
अलंकार दिव्य वस्त्रे देत ॥
अमोलिक वस्तु अद्भुत ॥
आणोनि अर्पी ब्राह्मणांसी ॥१४०॥
दक्षिणेलागी भांडारे ॥
मुक्त केली राजेंद्रे ॥
म्हणे आवडे तितुके भरा एकसरे ॥
मागे पुढे पाहू नका ॥४१॥
सर्व याचक केले तृप्त ॥
पुरे पुरे हेचि ऐकिली मात ॥
धनभार झाला बहुत ॥
म्हणोनि सांडिती ठायी ठायी ॥४२॥
ब्राह्मण देती मंत्राक्षता ॥
विजय कल्याण हो तुझिया सुता ॥
ऐसा अति आनंद होत असता ॥
तो अद्भुत वर्तले ॥४३॥
वसंत येत सुगंधवनी ॥
की काशीक्षेत्रावरी स्वर्धुनी ॥
की श्वेतोत्पले मृडानी ॥
रमण लिंग अर्जिचे ॥४४॥
की निर्दैवासी सापडे चिंतामणी ॥
की क्षुधितापुढे क्षीराब्धि ये धावूनी ॥
तैसा कमलोद्भवनंदन ते क्षणी ॥
नारदमुनी पातला ॥४५॥
वाल्मीक सत्यवतीनंदन ॥
औत्तानपादीकयाधुह्रदयरत्न ॥
हे शिष्य ज्याचे त्रिभुवनी जाण ॥
वंद्य जे का सर्वांते ॥४६॥
जो चतुःषष्टिकळाप्रवीण निर्मळ ॥
चतुर्दश विद्या करतळामळ ॥
ज्याचे स्वरूप पाहता केवळ ॥
नारायण दुसरा की ॥४७॥
हे कमळभवांड मोडोनी ॥
पुनःसृष्टि करणार मागुतेनी ॥
अन्याय विलोकिता नयनी ॥
दंडे ताडील शक्रादिका ॥४८॥
तो नारद देखोनि तेचि क्षणी ॥
कुंडांतूनि मूर्तिमंत निघे अग्नी ॥
दक्षिणग्नि गार्हपत्य आहवनी ॥
उभे ठाकले देखता ॥४९॥
पराशरादि सकळ ब्राह्मण ॥
प्रधानासहित भद्रसेन ॥
धावोनि धरिती चरण ॥
ब्रह्मानंदे उचंबळले ॥१५०॥
दिव्य गंध दिव्य सुमनी ॥
षोडशोपचारे पूजिला नारदमुनी ॥
राव उभा ठाके कर जोडोनी ॥
म्हणे स्वामी अतींद्रियद्रष्टा तू ॥५१॥
त्रिभुवनी गमन सर्व तुझे ॥
काही देखिले सांग अपूर्व ॥
नारद म्हणे मार्गी येता शिव ॥
दूत चौघे देखिले ॥५२॥
दशभुज पंचवदन ॥
तिही मृत्यु नेला बांधोन ॥
तुझ्या पुत्राचे चुकविले मरण ॥
रुद्रानुष्ठाने धन्य केले ॥५३॥
तव पुत्ररक्षणार्थ ते वेळा ॥
शिवे वीरभद्रमुख्य पाठविला ॥
मज देखता मृत्यूसी पुसू लागला ॥
शिवसुत ऐका ते ॥५४॥
तू कोणाच्या आज्ञेवरून ॥
आणीत होतासी भद्रसेननंदन ॥
त्यासी दहा सहस्त्र वर्षे पूर्ण ॥
आयुष्य असे निश्चये ॥५५॥
तो सार्वभौम होईल तत्त्वता ॥
रुद्रमहिम तुज ठाऊक अस्ता ॥
शिवमर्यादा उल्लंघूनि तत्त्वता ॥
कैसा आणीत होतासी ॥५६॥
मग चित्रगुप्ता पुसे सूर्यनंदन ॥
पत्रिका पाहिली वाचून ॥
तव द्वादशवर्षी मृत्युचिन्ह ॥
गंडांतर थोर होते ॥५७॥
ते महत्पुण्ये निरसूनि सहज ॥
दहा सहस्त्र वर्षे करावे राज्य ॥
मग तो सूर्यनंदन महाराज ॥
स्वापराधे कष्टी बहू ॥५८॥
मग उभा ठाकूनि कृतांत ॥
कर जोडोनि स्तवन करीत ॥
हे अपर्णाधव हिमनगजामात ॥
अपराध न कळत घडला हा ॥५९॥
ऐसे नारद सांगता ते क्षणी ॥
राये पायावरी घातली लोळणी ॥
आणीक सहस्त्र रुद्र करूनी ॥
महोत्साह करीतसे ॥१६०॥
शतरुद्र करिता निःशेष ॥
शतायुषी होय तो पुरुष ॥
हा अध्याय पढता निर्दोष ॥
तो शिवरूप याचि देही ॥६१॥
तो येथेचि झाला मुक्त ॥
त्याच्या तीर्थे तरती बहुत ॥
असो यावरी ब्रह्मसुत ॥
अंतर्धान पावला ॥६२॥
आनंदमय शक्तिनंदन ॥
राये शतपद्म धन देऊन ॥
तोषविला गुरु संपूर्ण ॥
ऋषींसहित जाता झाला ॥६३॥
हे भद्रसेन आख्यान जे पुढती ॥
त्यासी होय आयुष्य संतती ॥
त्यांसी काळ न बाधे अंती ॥
वंदोनि नेती शिवपदा ॥६४॥
दशशत कपिलादान ॥
ऐकता पढता घडे पुण्य ॥
केले असेल अभक्ष्यभक्षण ॥
सुरापान ब्रह्महत्या ॥६५॥
एवं महापापपर्वत तत्त्वता ॥
भस्म होती श्रवण करिता ॥
हा अध्याय त्रिकाळ वाचिता ॥
गंडांतरे दूर होती ॥६६॥
यावरी कलियुगी निःशेष ॥
शिवकीर्तनाचा महिमा विशेष ॥
आयुष्यहीन लोकांस ॥
अनुष्ठान हेचि निर्धारे ॥६७॥
मग तो राव भद्रसेन ॥
सुधर्म पुत्रासी राज्य देऊन ॥
युवराज्य तारकालागून ॥
देता झाला ते काळी ॥६८॥
मग प्रधानासमवेग राव जाणा ॥
जाता झाला तपोवना ॥
शिवअनुष्ठान रुद्राध्याना ॥
करिता महारुद्र तोषला ॥६९॥
विमानी बैसवूनि त्वरित ॥
राव प्रधान नेले मिरवित ॥
विधिलोकी वैकुंठी वास बहुत ॥
स्वेच्छेकरूनि राहिले ॥१७०॥
शेवटी शिवपदासी पावून ॥
राहिले शिवरूप होऊन ॥
हा अकरावा अध्याय जाण ॥
स्वरूप एकादश रुद्रांचे ॥७१॥
हा अध्याय करिता श्रवण ॥
एकादश रुद्र समाधान ॥
की हा कल्पद्रुम संपूर्ण ॥
इच्छिले फळ देणार ॥७२॥
मृत्युंजयजप रुद्रानुष्ठन ॥
त्यासी न बाधी ग्रहपीडा विघ्न ॥
पिशाचबाधा रोग दारुण ॥
न बाधीच सर्वथाही ॥७३॥
येथे जो मानील अविश्वास ॥
तो होईल अल्पायुषी तामस ॥
हे निंदी तो चांडाळ निःशेष ॥
त्याचा विटाळ न व्हावा ॥७४॥
त्यासी प्रसवोनि वांझ झाली माता ॥
त्याची संगती न धरावी तत्त्वता ॥
त्यासी संभाषण करिता ॥
महापातक जाणिजे ॥७५॥
ते आपुल्या गृहासी न आणावे ॥
आपण त्यांच्या सदनासी न जावे ॥
ते त्यजावे जीवेभावे ॥
जेवी सुशील हिंसकगृह ॥७६॥
जो प्रत्यक्ष भक्षितो विष ॥
जे मूर्ख बैसती त्याचे पंक्तीस ॥
त्यांसी मृत्यु आला या गोष्टीस ॥
संदेह काही असेना ॥७७॥
असो सर्वभावे निश्चित ॥
अखंड पहावे शिवलीलामृत ॥
हे न घडे तरी त्वरित ॥
हा अध्याय तरी वाचावा ॥७८॥
या अध्यायाचे करिता अनुष्ठान ॥
तयासी नित्य रुद्र केल्याचे पुण्य ॥
त्याचे घरी अनुदिन ॥
ब्रह्मानंद प्रगटेल ॥७९॥
अपर्णाह्रदयाब्जमिलिंद ॥
श्रीधरस्वामी तो ब्रह्मानंद ॥
जो जगदानंदमूळकंद ॥
अभंग न विटे कालत्रयी ॥१८०॥
शिवलीलामृत ग्रंथ प्रचंड ॥
स्कंदपुराण ब्रह्मोत्तरखंड ॥
परिसोत सज्जन अखंड ॥
एकादशाध्याय गोड हा ॥१८१॥
इति एकादशोऽध्यायः समाप्तः ॥११॥
॥श्रीसांबसदाशिवार्पणमस्तु॥
Read in More Languages:- sanskritअर्ध नारीश्वर स्तोत्रम्
- hindiश्री कालभैरवाष्टक स्तोत्रम् अर्थ सहित
- hindiश्री काशी विश्वनाथ मंगल स्तोत्रम्
- malayalamശിവ രക്ഷാ സ്തോത്രം
- teluguశివ రక్షా స్తోత్రం
- tamilசிவ ரக்ஷா ஸ்தோத்திரம்
- hindiश्री शिव तांडव स्तोत्रम्
- kannadaಶಿವ ರಕ್ಷಾ ಸ್ತೋತ್ರ
- hindiशिव रक्षा स्तोत्र
- malayalamശിവ പഞ്ചാക്ഷര നക്ഷത്രമാലാ സ്തോത്രം
- teluguశివ పంచాక్షర నక్షత్రమాలా స్తోత్రం
- tamilசிவா பஞ்சாக்ஷர நக்ஷத்ராமாலா ஸ்தோத்திரம்
- kannadaಶಿವ ಪಂಚಾಕ್ಷರ ನಕ್ಷತ್ರಮಾಲಾ ಸ್ತೋತ್ರ
- hindiशिव पंचाक्षर नक्षत्रमाला स्तोत्र
- hindiश्री शिव पंचाक्षर स्तोत्रम् अर्थ सहित
Found a Mistake or Error? Report it Now
