नवरात्र व्रताची दुर्गा कथा PDF हिन्दी

नवरात्र व्रताची दुर्गा कथा हिन्दी Lyrics

|| नवरात्र व्रताची दुर्गा कथा ||

बृहस्पतीजींनी विचारले: “हे ब्राह्मण, आपण अत्यंत बुद्धिमान आहात, सर्व शास्त्र आणि चारही वेदांचे ज्ञाते आहात. कृपया माझे वचन ऐका. चैत्र, आश्विन आणि आषाढ महिन्यांच्या शुक्ल पक्षात नवरात्राचे व्रत आणि उत्सव का साजरे केले जातात? हे भगवन्, या व्रताचे फळ काय आहे? हे कसे करावे? आणि हे व्रत प्रथम कोणी केले? याचे तपशीलवार वर्णन करा.”

बृहस्पतीजींच्या प्रश्नावर ब्रह्माजी उत्तर देऊ लागले: “हे बृहस्पती, प्राण्यांच्या कल्याणाची इच्छा बाळगून तुम्ही अत्यंत उत्तम प्रश्न विचारला आहे. जे मनुष्य आपल्या मनोरथांची पूर्ती करण्यासाठी दुर्गा, महादेवी, सूर्य आणि नारायण यांचे ध्यान करतात, ते धन्य आहेत. हे नवरात्र व्रत संपूर्ण इच्छा पूर्ण करणारे आहे. हे व्रत केल्याने पुत्र इच्छिणाऱ्याला पुत्र, धनाची इच्छा करणाऱ्याला धन, विद्या इच्छिणाऱ्याला विद्या आणि सुख इच्छिणाऱ्याला सुख प्राप्त होते. या व्रताच्या प्रभावाने रोग्याचा रोग दूर होतो, कारागृहात असलेला माणूस मुक्त होतो, सर्व संकटे दूर होतात, आणि घरात समृद्धी व ऐश्वर्य प्राप्त होते. जे स्त्रिया संततीसाठी इच्छुक असतात, त्यांना योग्य संतती प्राप्त होते. हे व्रत संपूर्ण पापांचा नाश करणारे आहे.”

“जो मनुष्य मानवजन्म मिळूनही नवरात्र व्रत करत नाही, तो आई-वडिलांच्या निधनाने अनाथ होतो आणि अनेक दुःख भोगतो. त्याच्या शरीरात कुष्ठरोग होतो, त्याच्या अवयवांमध्ये दोष निर्माण होतात, आणि त्याला संतती प्राप्त होत नाही. व्रत न करणारा निर्दयी मनुष्य धन-धान्यापासून वंचित राहतो आणि उपाशी-तहान भटकत असतो. जो विधवा स्त्री हे व्रत करत नाही, ती अनेक प्रकारच्या दुःखांना सामोरे जाते. जर कोणी संपूर्ण दिवस उपवास करू शकत नसेल, तर तो एका वेळी भोजन करावा आणि आपल्या कुटुंबासोबत नवरात्र व्रताची कथा ऐकावी.”

ब्रह्माजी पुढे म्हणाले: “हे बृहस्पती, हे व्रत प्रथम कोणी केले, याचा पवित्र इतिहास मी तुम्हाला सांगतो, लक्षपूर्वक ऐका.”

सुमतीचे व्रत आणि देवीची कृपा

“पीठत नावाच्या एका सुंदर नगरीत अनाथ नावाचा एक ब्राह्मण राहायचा. तो भगवती दुर्गेचा मोठा भक्त होता. त्याला सुमती नावाची एक अत्यंत सुंदर आणि सद्गुणी कन्या होती. सुमती बालपणी आपल्या सख्या-सोबत खेळत मोठी होत होती. तिचे वडील दररोज भगवती दुर्गेची पूजा आणि हवन करत असत, आणि तीही नित्यनेमाने तिथे उपस्थित राहायची. मात्र, एके दिवशी ती आपल्या सख्यांसोबत खेळण्यात दंग झाली आणि पूजेला हजर राहू शकली नाही. वडिलांना हे पाहून क्रोध आला आणि ते म्हणाले, ‘हे दुर्वर्तन करणाऱ्या कन्ये, तू आज पूजेत सहभागी झाली नाहीस. म्हणूनच, मी तुझा विवाह एका कुष्ठरोगी आणि दरिद्री व्यक्तीसोबत करीन.'”

“वडिलांच्या या कठोर वचनांमुळे सुमती फार दुःखी झाली आणि म्हणाली, ‘हे पिताश्री, मी आपली कन्या आहे आणि आपल्या अधीन आहे. आपण जसे ठरवाल तसेच होईल. पण माझ्या नशिबात जे आहे तेच घडेल. प्रत्येकाच्या कर्मानुसारच त्याला फळ मिळते, कारण कर्म आपल्या हातात असते, पण फळ दैवाच्या अधीन असते.'”

“तिच्या निर्भय वचनांनी ब्राह्मण अधिक क्रोधित झाला आणि त्याने तिचा विवाह एका कुष्ठरोगी व्यक्तीसोबत करून दिला. अत्यंत संतप्त होऊन त्याने तिला घराबाहेर काढले आणि म्हणाले, ‘जा, आपल्या कर्माचे फळ भोग.'”

“वडिलांचे कठोर शब्द ऐकून सुमती अत्यंत दुःखी झाली आणि विचार करू लागली की, ‘अहो! माझे किती दुर्दैव आहे!’ तिच्या नवऱ्यासोबत ती एका जंगलात गेली आणि भीषण ठिकाणी कष्टाने रात्र घालवली. तिची ही अवस्था पाहून भगवती दुर्गा तिच्या पूर्व पुण्यामुळे तिच्यासमोर प्रकट झाल्या आणि म्हणाल्या, ‘हे ब्राह्मणी, मी तुझ्यावर प्रसन्न आहे. तुला जो काही वर मागायचा असेल तो माग.'”

सुमतीने विचारले, “हे देवी, आपण कोण आहात? कृपया मला सांगा आणि माझ्यावर कृपा करा.”

देवी म्हणाल्या, “मी आदिशक्ती आहे, मीच ब्रह्मविद्या आणि सरस्वती आहे. मी प्रसन्न झाल्यावर प्राण्यांचे सर्व दुःख दूर करते आणि त्यांना सुख प्रदान करते. पूर्वजन्मी तू निषाद (भील) जातीतील पतिव्रता स्त्री होतीस. एकदा तुझ्या पतीने चोरी केली आणि तुम्हा दोघांना कारागृहात टाकले गेले. त्या वेळी तुम्हाला अन्न-पाणी दिले गेले नाही आणि त्या नऊ दिवसांच्या उपवासामुळे तू अनवधानाने नवरात्र व्रत केले. त्या पुण्यामुळे मी आज तुझ्यावर प्रसन्न झाली आहे. तुला जे हवे आहे ते माग.”

“सुमतीने देवीला प्रणाम करून मागणी केली की तिच्या पतीचा कुष्ठरोग नाहीसा व्हावा. देवी म्हणाल्या, ‘तू तुझ्या पूर्वजन्मी केलेल्या नवरात्र व्रताच्या एका दिवसाच्या पुण्याचा अंश तुझ्या पतीच्या आरोग्यासाठी अर्पण कर.’ सुमतीने तशी इच्छा व्यक्त केली आणि तत्क्षणी तिचा पती कुष्ठरोगमुक्त होऊन तेजस्वी झाला.”

“हे पाहून सुमतीने देवीची स्तुती केली: ‘हे दुर्गे, तुम्ही सर्व संकटे दूर करणाऱ्या, त्रिभुवनातील दुःखांचा नाश करणाऱ्या, रोगहारी आणि सर्व मनोरथ पूर्ण करणाऱ्या आहात. तुम्हीच संपूर्ण सृष्टीची माता आहात.'”