శ్రీ సరస్వతీ షోడశోపచార పూజ

|| శ్రీ సరస్వతీ షోడశోపచార పూజ ||

పునః సంకల్పం –
పూర్వోక్త ఏవం గుణ విశేషణ విశిష్టాయాం శుభతిథౌ వాగ్దేవ్యాః అనుగ్రహేణ ప్రజ్ఞామేధాభివృద్ధ్యర్థం, సకలవిద్యాపారంగతా సిద్ధ్యర్థం, మమ విద్యాసంబంధిత సకలప్రతిబంధక నివృత్త్యర్థం, శ్రీ సరస్వతీ దేవీం ఉద్దిశ్య శ్రీ సరస్వతీ దేవతా ప్రీత్యర్థం యావచ్ఛక్తి ధ్యానావాహనాది షోడశోపచార పూజాం కరిష్యే ||

ధ్యానం –
పుస్తకేతు యతోదేవీ క్రీడతే పరమార్థతః
తతస్తత్ర ప్రకుర్వీత ధ్యానమావాహనాదికమ్ |
ధ్యానమేవం ప్రకురీత్వ సాధనో విజితేంద్రియః
ప్రణవాసనమారుఢాం తదర్థత్వేన నిశ్చితామ్ ||
అంకుశం చాక్ష సూత్రం చ పాశం వీణాం చ ధారిణీమ్ |
ముక్తాహారసమాయుక్తం మోదరూపాం మనోహరమ్ ||
ఓం సరస్వత్యై నమః ధ్యాయామి |

ఆవాహనం –
అత్రాగచ్ఛ జగద్వంద్యే సర్వలోకైకపూజితే |
మయా కృతమిమాం పూజాం గృహాణ జగదీశ్వరీ ||
ఓం సరస్వత్యై నమః ఆవాహయామి |

ఆసనం –
అనేక రత్నసంయుక్తం సువర్ణేన విరాజితమ్ |
ముక్తామణియుతం చారు చాఽసనం తే దదామ్యహమ్ ||
ఓం సరస్వత్యై నమః ఆసనం సమర్పయామి |

పాద్యం –
గంధపుష్పాక్షతైః సార్థం శుద్ధ తోయేనసంయుతమ్ |
శుద్ధస్ఫటికతుల్యాంగి పాద్యం తే ప్రతిగృహ్యతామ్ ||
ఓం సరస్వత్యై నమః పాదయోః పాద్యం సమర్పయామి |

అర్ఘ్యం –
భక్తాభీష్టప్రదే దేవీ దేవదేవాదివందితే |
ధాతృప్రియే జగద్ధాత్రి దదామ్యర్ఘ్యం గృహాణ మే ||
ఓం సరస్వత్యై నమః హస్తయోః అర్ఘ్యం సమర్పయామి |

ఆచమనీయం –
పూర్ణచంద్రసమానాభే కోటిసూర్యసమప్రభే |
భక్త్యా సమర్పితం వాణీ గృహాణాచమనీయకమ్ ||
ఓం సరస్వత్యై నమః ఆచమనీయం సమర్పయామి |

మధుపర్కం –
కమలభువనజాయే కోటిసూర్యప్రకాశే
విశద శుచివిలాసే కోమలే హారయుక్తే |
దధిమధుఘృతయుక్తం క్షీరరంభాఫలాఢ్యం
సురుచిర మధుపర్కం గృహ్యతాం దేవవంద్యే ||
ఓం సరస్వత్యై నమః మధుపర్కం సమర్పయామి |

పంచామృత స్నానం –
దధిక్షీరఘృతోపేతం శర్కరా మధుసంయుతం
పంచామృతస్నానమిదం స్వీకురుష్వ మహేశ్వరి ||
ఓం సరస్వత్యై నమః పంచామృతస్నానం సమర్పయామి |

శుద్ధోదక స్నానం –
శుద్ధోదకేన సుస్నానం కర్తవ్యం విధిపూర్వకమ్ |
సువర్ణకలశానీతైః నానాగంధ సువాసితైః ||
ఓం సరస్వత్యై నమః శుద్ధోదకస్నానం సమర్పయామి |

వస్త్రయుగ్మం –
శుక్లవస్త్రద్వయం దేవీ కోమలం కుటిలాలకే |
మయి ప్రీత్యా త్వయా వాణి బ్రహ్మాణి ప్రతిగృహ్యతామ్ ||
ఓం సరస్వత్యై నమః వస్త్రయుగ్మం సమర్పయామి |

యజ్ఞోపవీతం –
శబ్దబ్రహ్మాత్మికే దేవీ శబ్దశాస్త్రకృతాలయే |
బ్రహ్మసూత్రం గృహాణ త్వం బ్రహ్మశక్రాదిపూజితే ||
ఓం సరస్వత్యై నమః యజ్ఞోపవీతం సమర్పయామి |

ఆభరణాని –
కటకమకుటహారైః నూపురైః అంగదాణ్యైః
వివిధసుమణియుక్తైః మేఖలా రత్నహారైః |
కమలదళవిలసే కామదే సంగృహీష్వ
ప్రకటిత కరుణార్ద్రే భూషితేః భూషణాని ||
ఓం సరస్వత్యై నమః ఆభరణాని సమర్పయామి |

గంధం –
చందనాగరు కస్తూరీ కర్పూరాద్యైశ్చ సంయుతమ్ |
గంధం గృహాణ త్వం దేవి విధిపత్ని నమోఽస్తు తే ||
ఓం సరస్వత్యై నమః గంధం సమర్పయామి |

అక్షతాః –
హరిద్రాకుంకుమోపేతాన్ అక్షతాన్ శాలిసంభవాన్ |
మయా దత్తాననేకాంశ్చ స్వీకురుష్వ మహేశ్వరి ||
ఓం సరస్వత్యై నమః అక్షతాన్ సమర్పయామి |

పుష్పాణి –
మందారాది సుపుష్పైశ్చ మల్లికాభిర్మనోహరైః
కరవీరైః మనోరమ్యైః వకుళైః కేతకైః శుభైః |
పున్నాగైర్జాతికుసుమైః మందారైశ్చ సుశోభితైః
కల్పితాని చ మాల్యాని గృహాణాఽమరవందితే ||
ఓం సరస్వత్యై నమః పుష్పైః పూజయామి |

అథ అంగపూజా –
ఓం బ్రహ్మణ్యై నమః – పాదౌ పూజయామి |
ఓం భారత్యై నమః – గుల్ఫౌ పూజయామి |
ఓం జగత్స్వరూపిణ్యై నమః – జంఘౌ పూజయామి |
ఓం జగదాద్యాయై నమః – జానూనీ పూజయామి |
ఓం చారువిలాసిన్యై నమః – ఊరూ పూజయామి |
ఓం కమలభూమయే నమః – కటిం పూజయామి |
ఓం జన్మహీనాయై నమః – జఘనం పూజయామి |
ఓం గంభీరనాభయే నమః – నాభిం పూజయామి |
ఓం హరిపూజ్యాయై నమః – ఉదరం పూజయామి |
ఓం లోకమాత్రే నమః – స్తనౌ పూజయామి |
ఓం విశాలవక్షసే నమః – వక్షస్థలం పూజయామి |
ఓం గానవిచక్షణాయై నమః – కంఠం పూజయామి |
ఓం స్కందప్రపూజ్యాయై నమః – స్కందాన్ పూజయామి |
ఓం ఘనబాహవే నమః – బాహూన్ పూజయామి |
ఓం పుస్తకధారిణ్యై నమః – హస్తాన్ పూజయామి |
ఓం శ్రోత్రియబంధవే నమః – శ్రోత్రే పూజయామి |
ఓం వేదస్వరూపాయై నమః – వక్త్రం పూజయామి |
ఓం సునాసిన్యై నమః – నాసికాం పూజయామి |
ఓం బింబసమానోష్ఠ్యై నమః – ఓష్ఠౌ పూజయామి |
ఓం కమలచక్షుషే నమః – నేత్రే పూజయామి |
ఓం తిలకధారిణ్యై నమః – ఫాలం పూజయామి |
ఓం చంద్రమూర్తయే నమః – చికురం పూజయామి |
ఓం సర్వప్రదాయై నమః – ముఖం పూజయామి |
ఓం శ్రీ సరస్వత్యై నమః – శిరః పూజయామి |
ఓం బ్రహ్మరూపిణ్యై నమః – సర్వాణ్యాంగాని పూజయామి |

అష్టోత్తరశతనామ పూజా –

శ్రీ సరస్వతీ అష్టోత్తరశతనామావళిః పశ్యతు ||

ఓం సరస్వత్యై నమః నానావిధ పరిమళ పుష్పాణి సమర్పయామి |

ధూపం –
దశాంగం గుగ్గులోపేతం సుగంధం చ మనోహరమ్ |
ధూపం గృహాణ కళ్యాణి వరదే ప్రతిగృహ్యతామ్ ||
ఓం సరస్వత్యై నమః ధూపమాఘ్రాపయామి |

దీపం –
ఘృతత్రివర్తిసంయుక్తం దీపితం దీపమంబికే |
గృహాణ చిత్స్వరూపే త్వం కమలాసనవల్లభే ||
ఓం సరస్వత్యై నమః దీపం దర్శయామి |
ధూపదీపానంతరం శుద్ధ ఆచమనీయం సమర్పయామి |

నైవేద్యం –
అపూపాన్ వివిధాన్ స్వాదూన్ శాలిపిష్టోపపాచితాన్
మృదులాన్ గుడసమ్మిశ్రాన్ సజ్జీరక మరీచికాన్ |
కదళీ పనసాఽమ్రాణి చ పక్వాని సుఫలాని చ
కందమూల వ్యంజనాని సోపదంశం మనోహరమ్ |
అన్నం చతుర్విధోపేతం క్షీరాన్నం చ ఘృతం దధి |
భక్షభోజ్యసమాయుక్త నైవేద్యం ప్రతిగృహ్యతామ్ ||
ఓం సరస్వత్యై నమః నైవేద్యం సమర్పయామి |

ఓం భూర్భువ॒స్సువ॑: | తత్స॑వి॒తుర్వరే”ణ్య॒o భర్గో॑ దే॒వస్య॑ ధీమహి |
ధియో॒ యో న॑: ప్రచో॒దయా”త్ ||
సత్యం త్వా ఋతేన పరిషించామి |
(సాయంకాలే – ఋతం త్వా సత్యేన పరిషించామి)
అమృతమస్తు | అ॒మృ॒తో॒ప॒స్తర॑ణమసి |
ఓం ప్రా॒ణాయ॒ స్వాహా” | ఓం అ॒పా॒నాయ॒ స్వాహా” |
ఓం వ్యా॒నాయ॒ స్వాహా” | ఓం ఉ॒దా॒నాయ॒ స్వాహా” |
ఓం స॒మా॒నాయ॒ స్వాహా” |
మధ్యే మధ్యే పానీయం సమర్పయామి |
అ॒మృ॒తా॒పి॒ధా॒నమ॑సి | ఉత్తరాపోశనం సమర్పయామి |
హస్తౌ ప్రక్షాళయామి | పాదౌ ప్రక్షాళయామి |
శుద్ధాచమనీయం సమర్పయామి |
ఓం సరస్వత్యై నమః నైవేద్యం సమర్పయామి |

తాంబూలం –
తాంబూలం చ సకర్పూరం పూగనాగదళైర్యుతమ్ |
గృహాణ దేవదేవేశి తత్త్వరూపీ నమోఽస్తు తే ||
ఓం సరస్వత్యై నమః తాంబూలం సమర్పయామి |

నీరాజనం –
నీరాజనం గృహాణ త్వం జగదానందదాయిని |
జగత్తిమిరమార్తాండమండలే తే నమో నమః ||
ఓం సరస్వత్యై నమః నీరాజనం సమర్పయామి |

మంత్రపుష్పం –
(ఋగ్వేదం ౬.౬౧.౪)
ప్ర ణో॑ దే॒వీ సర॑స్వతీ॒ వాజే॑భిర్వా॒జినీ॑వతీ |
ధీ॒నామ॑వి॒త్ర్య॑వతు ||
యస్త్వా॑ దేవి సరస్వత్యుపబ్రూ॒తే ధనే॑ హి॒తే |
ఇన్ద్ర॒o న వృ॑త్ర॒తూర్యే॑ ||
త్వం దే॑వి సరస్వ॒త్యవా॒ వాజే॑షు వాజిని |
రదా॑ పూ॒షేవ॑ నః స॒నిమ్ ||
ఉ॒త స్యా న॒: సర॑స్వతీ ఘో॒రా హిర॑ణ్యవర్తనిః |
వృ॒త్ర॒ఘ్నీ వ॑ష్టి సుష్టు॒తిమ్ ||

యా కుందేందు తుషారహారధవళా యా శుభ్రవస్త్రావృతా
యా వీణావరదండమండితకరా యా శ్వేతపద్మాసనా |
యా బ్రహ్మాచ్యుతశంకరప్రభృతిభిర్దేవైస్సదా పూజితా
సా మాం పాతు సరస్వతీ భగవతీ నిశ్శేషజాడ్యాపహా ||

శారదే లోకమాతస్త్వమాశ్రితాభీష్టదాయిని |
పుష్పాంజలిం గృహాణ త్వం మయా భక్త్యా సమర్పితమ్ ||

ఓం సరస్వత్యై నమః సువర్ణదివ్య మంత్రపుష్పం సమర్పయామి |

ప్రదక్షిణ –
పాశాంకుశధరా వాణీ వీణాపుస్తకధారిణీ
మమ వక్త్రే వసేన్నిత్యం దుగ్ధకుందేందునిర్మలా |
చతుర్దశ సువిద్యాసు రమతే యా సరస్వతీ
చతుర్దశేషు లోకేషు సా మే వాచి వసేచ్చిరమ్ ||
పాహి పాహి జగద్వంద్యే నమస్తే భక్తవత్సలే
నమస్తుభ్యం నమస్తుభ్యం నమస్తుభ్యం నమో నమః ||
ఓం సరస్వత్యై నమః ప్రదక్షిణ నమస్కారాన్ సమర్పయామి |

క్షమాప్రార్థనా –
యస్య స్మృత్యా చ నామోక్త్యా తపః పూజాక్రియాదిషు |
న్యూనం సంపూర్ణతాం యాతి సద్యోవందే తమచ్యుతమ్ ||
అపరాధ సహస్రాణి క్రియంతేఽహర్నిశం మయా |
దాసోఽయమితి మాం మత్వా క్షమస్వ పరమేశ్వరీ ||
మంత్రహీనం క్రియాహీనం భక్తిహీనం మహేశ్వరి |
యత్పూజితం మయా దేవీ పరిపూర్ణం తదస్తుతే ||

సమర్పణం –
అనయా ధ్యానావాహనాది షోడశోపచార పూజయా భగవతీ సర్వాత్మికా శ్రీ సరస్వతీ దేవతా సుప్రీతా సుప్రసన్నా వరదా భవతు | మమ ఇష్టకామ్యార్థ సిద్ధిరస్తుః ||

తీర్థప్రసాద గ్రహణం –
అకాలమృత్యహరణం సర్వవ్యాధినివారణమ్ |
సమస్తపాపక్షయకరం శ్రీ సరస్వతీ దేవీ పాదోదకం పావనం శుభమ్ ||
ఓం శ్రీ సరస్వతీ దేవ్యై నమః ప్రసాదం శీరసా గృహ్ణామి |

ఓం శాంతిః శాంతిః శాంతిః ||

Found a Mistake or Error? Report it Now