શ્રી દત્તાત્રેય હૃદયમ્

|| શ્રી દત્તાત્રેય હૃદયમ્ ||

પ્રહ્લાદ એકદારણ્યં પર્યટન્મૃગયામિષાત્ .
ભાગ્યાદ્દદર્શ સહ્યાદ્રૌ કાવેર્યાં નિદ્રિતા ભુવિ ..

કર્માદ્યૈર્વર્ણલિઙ્ગાદ્યૈરપ્રતક્ર્યં રજસ્વલમ્ .
નત્વા પ્રાહાવધૂતં તં નિગૂઢામલતેજસમ્ ..

કથં ભોગીવ ધત્તેઽસ્વઃ પીનાં તનુમનુદ્યમઃ .
ઉદ્યોગાત્સ્વં તતો ભોગો ભોગાત્પીના તનુર્ભવેત્ ..

શયાનોઽનુદ્યમોઽનીહો ભવાનિહ તથાપ્યસૌ .
પીના તનું કથં સિદ્ધો ભવાન્વદતુ ચેત્ક્ષમમ્ ..

વિદ્વાન્દક્ષોઽપિ ચતુરશ્ચિત્રપ્રિયકથો ભવાન્ .
દૃષ્ટ્વાપીહ જનાંશ્ચિત્રકર્મણો વર્તતે સમઃ ..

ઇત્થં શ્રીભગવાંસ્તેન પ્રહ્યાદેનાત્રિનન્દનઃ .
સમ્પૃષ્ટઃ પ્રાહ સન્તુષ્ટઃ કૃપાલુઃ પ્રહસન્નિવ ..

શ્રીનૃસિંહોઽવતીર્ણોઽત્ર યદર્થં સ ત્વમેવ હિ .
દૈત્યજોઽપિ મુનિચ્છાત્ર શૃણુ ભાગવતોત્તમ ..

મન્દઃ સ્વજ્ઞો ભ્રમંસ્તૃષ્ણાનદ્યેમં લોકમાગતઃ .
કર્મયોગેન મુક્તિસ્વર્મોહદ્વારં યદૃચ્છયા ..

નિવૃત્તોઽસ્મ્યત્ર યતતાં વ્યત્યયં વીક્ષ્ય શર્મણે .
આત્મનોઽસ્ય સુખં રૂપં ક્લિષ્ટે નષ્ટે સ્વયં પ્રભમ્ ..

જ્ઞાત્વા સંસ્પર્શજાન્ભોગાન્દુઃખાત્સ્વપ્સ્યામિ દૈવભુક્ .
વિસ્મૃત્યામું જનઃ સ્વાર્થં સન્તં યાત્યુગ્રસંસૃતિમ્ ..

સ્વાર્થં માયાવૃતં ત્યક્ત્વા તદર્થ્યન્યત્ર ધાવતિ .
શૈવાલછન્નકં ત્યક્ત્વા યથામ્બ્વર્થી મરીચિકામ્ ..

અભાગ્યસ્ય ક્રિયા મોઘાઃ સુખપ્રાપ્ત્યૈ પ્રયોજિતાઃ .
તત્સાફલ્યેઽપ્યસદ્ભિઃ કિં કાર્યં મત્ર્યસ્ય કૃચ્છ્રજૈઃ ..

કામાર્તેચ્છોર્મોહશોકરાગદ્વેષશ્રમાદયઃ .
યતોઽજિતાત્મનો નૈતિ નિદ્રાપિ ભયશઙ્કયા ..

પ્રાણાર્થેચ્છા હિ મધુકૃચ્છિક્ષિતેન મયોઝ્ઝિતા .
રાજાર્થિહિંસ્રચોરદ્વિટ્કાલેભ્યો ન બિભેમ્યતઃ ..

નિરિચ્છઃ પરિતુષ્ટાત્મા યદૃચ્છાલાભતોઽસ્મિ સન્ .
બહુકાલં શયે નો ચેદ્વિદ્વાન્ ધૈર્યાન્મહાહિવત્ ..

ભૂર્યલ્પં સ્વાદુ વાઽસ્વાદુ કદન્નં માનવર્જિતમ્ .
સમાનં ક્વાપિ ભુઞ્જેઽહ્નિ નિશિ ભુક્ત્વાપિ વા ન વા ..

હરત્યન્યઃ પતિં હત્વા કૃચ્છ્રાપ્તં મધુવદ્ધનમ્ .
શિક્ષિતં મધુકૃત્તોઽતો વિરક્તોઽસ્મ્યપરિગ્રહઃ ..

દૈવાપ્તં ચર્મ વલ્કં વા વસ્ત્રં ક્ષૌમં વસે ન વા .
ક્વચિચ્છયેઽશ્મભસ્માદૌ કશિપૌ વા જને વને ..

ક્વચિત્સ્નાતોઽલઙ્કૃતોઽહં સ્રગ્વી સુવસનો ન વા .
રથેભાશ્વૌશ્ચરે ક્વાપિ મુનિવત્ક્વાપિ મુગ્ધવત્ ..

નાહં નિન્દે ન ચ સ્તૌમિ સ્વભાવવિષમં નરમ્ .
એતેષાં શ્રેય આશાસ ઉતૈકાત્મ્યમથાત્મનિ ..

બ્રહ્માસક્તો બ્રહ્મનિષ્ઠો બ્રહ્માત્મા બ્રહ્મધીરહમ્ .
સંસ્કૃતે બ્રાહ્મણેઽન્ત્યે વા સમદૃગ્ગવિ શુન્યપિ ..

સમાસમાભ્યાં વિષમસમે પૂજાત ઓદનમ્ .
નાદ્યાદિત્યજ્ઞગૃહિણો દોષો ન સમદૃગ્યતેઃ ..

સ્વરૂપેઽવાસનસ્તિષ્ઠામ્યાન્વીક્ષિક્યાઽનયા દિવિ .
યોઽમુમિચ્છેત્તુ તસ્યાયમુપાયો વિદુષઃ સુખઃ ..

હુનેદ્વિકલ્પં ચિત્તૌ તાં મનસ્યર્થભ્રમે તુ તત્ .
વૈકારિકે તં માયાયાં તાં સ્વસ્મિન્વિરમેત્તતઃ ..

શુદ્ધઃ સોઽહં પરાત્મૈક ઇતિ દાર્ઢ્યે વિમુચ્યતે .
હૃદયં મે સુગુપ્તં તે પ્રોક્તં તત્ત્વં વિચારય ..

ઇતીશેનોપદિષ્ટઃ સ જ્ઞાત્વાત્માનં પ્રપૂજ્ય ચ .
તદાજ્ઞપ્તો યયૌ રાજ્યં કુર્વન્નપિ સ દૈવભુક્ ..

રાજ્યશ્રીપુત્રદારાઢ્યોઽલિપ્તઃ સ્વાત્મદૃક્સદા .
ભુક્ત્વારબ્ધં ચિરં રાજ્યં દત્વા પુત્રે વિરોચને ..

મુક્તસઙ્ગશ્ચચાર ક્ષ્માં સમદૃક્સ ગુરૂક્તવત્ ..

ઇતિ શ્રીવાસુદેવાનન્દસરસ્વતીવિરચિતં શ્રીદત્તપુરાણાન્તર્ગતં શ્રીદત્તાત્રેયહૃદયં સમ્પૂર્ણમ્ .

Found a Mistake or Error? Report it Now